Ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη είναι ένα ξεχωριστή περίπτωση στο ρεύμα των πολιτικών αλλαγών που συγκλονίζει τον αραβικό κόσμο. Αντίθετα με τους αντίστοιχους ηγέτες της Αιγύπτου ή του Μπαχρέιν, ο Μουαμάρ Καντάφι δεν δείχνει να χάνει την εξουσία από τα χέρια του και αυτό έχει τους λόγους του...
Η αντοχή του Καντάφι μπορεί να φαίνεται περίεργη σε πρώτη ανάγνωση. Οι εξεγερμένοι αντικαθεστωτικοί στη Λιβύη είναι οπλισμένοι με καλάσνικοφ και αντιεροπορικά πυροβόλα και όχι με πέτρες ή μολότοφ. Αν και προσπάθησε στο παρελθόν να βελτιώσει τη διεθνή εικόνα του (σ.μ. αναθερμαίνοντας τις διπλωματικές του σχέσεις με Μ.Βρετανία, Ιταλία, Γαλλία και ΗΠΑ), η φήμη του εξακολουθεί να είναι ανάλογη εκείνης του ηγέτη της Βορείου Κορέας Κιμ Τζονγκ Ιλ: βομβιστικές τρομοκρατικές επιθέσεις με δεκάδες αθώους νεκρούς, εκτελέσεις αντικαθεστωτικών και προσπάθεια εξέλιξης όπλων μαζικής καταστροφής....
Οποιοσδήποτε άλλος δικτάτορας θα είχε εκθρονιστεί υπό το βάρος ανάλογης πίεσης, είτε θα είχε εθελοντικά αποχωρήσει, είτε θα είχε ανατραπεί από τους ίδους τους υπηκόους του, κάτι τέτοιο ωστόσο δεν έγινε. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχουν στις δημοσιογραφικές πληροφορίες στοιχεία μαζικών λιποταξιών κυβερνητικών αξιωματούχων, στρατευμάτων ή δυνάμεων ασφαλείας. Η είδηση, για παράδειγμα, πως η ίδια η κόρη του Αϊέσα αυτομόλησε στη Μάλτα αποδείχθηκε ψευδής.
Η αλήθεια είναι πως ο συνταγματάρχης Καντάφι δείχνει να έχει την υποστήριξη μεγάλου τμήματος του λαού της Λιβύης και της ίδιας της κυβέρνησης του. Το γεγονός αυτό φυσικά δεν τον κάνει τον «καλό» της υπόθεσης, ρίχνει ωστόσο μια σκια στο σενάριο που πρωθείται στη Δύση περί του «καταπιεσμένου λαού που συγκεντρώθηκε για να ανατρέψει το δικτάτορα».
Οι κόκκινες κουκκίδες στο χάρτη είναι οι τοποθεσίες των πετρελαιοπηγών της Λιβύης. Είναι καταφανές ότι η Βεγγάζη, το προπύργιο της εξέγερσης, δεν έχει καθόλου πετρέλαιο, ενώ η διεκδικούμενη και από τις δύο πλευρές Αζνταμπίγια διαθέτει άφθονο.
Θα πρέπει να κατανοήσει κανείς πως η κοινωνία της Λιβύης βασίζεται στη παράδοση και είναι χωρισμένη σε διάφορες φυλές και θρησκευτικές ομάδες. Για να διατηρηθεί κανείς στην εξουσία στη Λιβύη θα πρέπει να εξισσοροπήσει ανάμεσα σε βεντέτες που διαρκούν αιώνες, σε παραδόσεις που επικρατούν της κοινής λογικής, στην βασική ανάγκη του ηγέτη να είναι, φαινομενικά τουλάχιστον, πολύ ισχυρός για να αμφισβητηθεί και σε πολυάριθμους γιούς που δεν είναι διατεθιμένοι να περιμένουν πολύ για να σε αντικαταστήσουν. Όλα τα παραπάνω γίνονται περισσότερο δύσκολα λόγω της ύπαρξης πλούσιων κοιτασμάτων πετρελαίου, στα οποία όλοι θέλουν ένα μεγαλύτερο μέρος της πίτας, και μιας στρατιάς νέων ανέργων που είναι μάλλον απίθανο να καταφέρουν να βρουν μια δουλειά σε μια χώρα που αποτελείται κυρίως από έρημο.
Η στρατηγική του Καντάφι περιλαμβάνει γενναιόδωρα κοινωνικά προνόμια, δημόσια παιδεία και σε μεγάλο βαθμό τοπική αυτοδιοίκηση εντός των διαφόρων κοινοτήτων. Η πρόσφατη κίνηση του να μοιράσει όπλα σε όλους τους πολίτες είναι μια εξέλιξη στη τρέχουσα κρίση η οποία επιβεβαιώνει πως ένα μεγάλο μέρος του στρατού είναι στην ουσία μια καλά οπλισμένη πολιτοφυλακή. Οι υποστηρικτές του Καντάφι προφανώς πιστεύουν πως αυτές οι κοινωνικές παροχές υπερισχύουν των μελανών σημείων του καθεστώτος όπως οι δημόσιες εκτελέσεις πολιτικών αντιπάλων ή η χρηματοδότηση της διεθνούς τρομοκρατίας.
ο πρώην βασιλιάς της Λιβύης, Sidi Muhammad Idris al-Mahdi al-Senussi
Το κακό με το να είναι κανείς δικτάτορας είναι πως, αμέσως μόλις γίνει εμφανές ότι χάνεις τον έλεγχο της κατάστασης, κάποιος άλλος θα επιχειρήσει να σε αντικαταστήσει. Αυτό ακριβώς έγινε στη Λιβύη το περασμένο Φεβρουάριο. Το οχυρό των εξεγερμένων είναι η περιοχή της Κυρηναϊκής, στην οποία επικρατεί η συντηρητική θρησκευτική ομάδα Σενούσι, η οποία έχει ισχυρούς δεσμούς με τους Βεδουίνους της Λιβύης. Οι Σενούσι, με τους οποίους σχετίζεται το 1/3 του πληθυσμού της Λιβύης, δεν ήταν ποτέ οπαδοί του Καντάφι, κάτι που είναι λογικό αν συνυπολογίσει κανείς πως εκείνος ήταν που εκθρόνισε τον βασιλιά Ιντρίς, τον βάσει κληρονομικού δικαιώματος ηγέτη των Σενούσι και εμίρη της Κυρηναϊκής. Ο Καντάφι, ωστόσο, κατάφερε για 40 χρόνια να τους κρατήσει υπό έλεγχο χρησιμοποιώντας βία, δωροδοκίες και δολοπλοκίες.
Είναι εξαιρετικά αισιόδοξο να υποθέσει κανείς πως η μόνη επιθυμία των εξεγερμένων είναι να ζήσουν σε μια δημοκρατική χώρα με έναν εκλεγμένο πρόεδρο. Είναι αντίθετα περισσότερο ρεαλιστικό να υποθέσει πως οι εξεγερμένοι επιδιώκουν να έχουν ένα μεγαλύτερο μερίδιο στο πετρέλαιο της χώρας. Είναι απλά αυταπάτη να πιστέψουμε πως στις προτεραιότητες των εξεγερμένων θα είναι τα ανοικτά σε όλους σχολεία και τα νοσοκομεία, αν καταφέρουν να πετύχουν τους στόχους τους. Αν κρίνει κανείς από την ανικανότητα τους να οργανωθούν μετά την υποχώρηση των πιστών στο Καντάφι στρατευμάτων, δεν είναι δύσκολο να προβλέψει το χάος που θα ακολουθήσει αν έρθουν στην εξουσία
Το μεγαλύτερο μυστήριο είναι ωστόσο το γιατί η διεθνής κοινότητα έστειλε ένα στόλο στη Λιβύη να υποστηρίξει τη μια πλευρά μιας εμφύλιας διαμάχης. Μήπως ο γάλλος πρόεδρος κ.Σαρκοζύ θέλει να φανεί ως «σκληρός» ενόψει των προεδρικών εκλογών; Μήπως ο κ.Μπερλουσκόνι θέλει να στρέψει τη προσοχή των ΜΜΕ μακριά από τα ερωτικά του σκάνδαλα; Μήπως ο κ.Ομπάμα θέλει να διατηρήσει τη παράδοση που θέλει όλους τους προέδρους των ΗΠΑ να ξεκινούν ένα πόλεμο; Αν κρίνει κανείς από το πόσο αργά εξελίσσονται τα πράγματα στη Λιβύη, ούτε εκείνοι που χειρίζονται τη κρίση δεν φαίνεται να έχουν την απάντηση.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το παραπάνω κείμενο βασίζεται σε πρωτότυπο άρθρο του Aleksandr Antonov που δημοσιεύτηκε στο Russia Today στις 24 Μαρτίου 2011.
απο το http://www.marketbet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου